Trong hai ngày 15 - 16/7, tại huyện Bắc Hà, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã tổ chức Hội thảo thúc đẩy liên kết phát triển cây dược liệu bền vững gắn với sản phẩm OCOP tỉnh Lào Cai năm 2023. Tham dự Hội thảo về phía tỉnh Lào Cai có đồng chí Hoàng Quốc Khánh, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh; đại diện một số sở, ngành, các địa phương trong vùng phát triển dược liệu của tỉnh. Đại diện Cục trồng trọt; Cục quản lý Y, Dược cổ truyền; Viện Bảo vệ thực vật và một số đơn vị có liên quan; đại biểu các tỉnh: Yên Bái, Lai Châu, Sơn La, Điện Biên; đại diện một số công ty, hợp tác xã sản xuất, kinh doanh dược liệu trong và ngoài tỉnh.

Quang cảnh Hội thảo

         Tại Hội thảo, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã đánh giá thực trạng phát triển ngành hàng dược liệu tại Lào Cai. Hiện Lào Cai phát triển dược liệu với 4 nhóm chính gồm: Nhóm dược liệu trồng làm thuốc; nhóm thảo dược dùng chăm sóc sức khỏe gắn với dịch vụ du lịch; dược liệu thu hái tự nhiên; cây quế và các sản phẩm từ quế. rong đó nhóm dược liệu trồng làm thuốc hiện có 3.550 ha, sản lượng 18.161 tấn, giá trị bình quân cả năm đạt 390 tỷ đồng; có trên 210 ha, với 13 cây dược liệu đã được Bộ Y tế đánh giá công nhận đạt các nguyên tắc, tiêu chuẩn GACP-WHO “Thực hành tốt trồng trọt và thu hái cây thuốc”. 

Sở NN&PTNT trình bày báo cáo phát triển cây dược liệu trên địa bàn tỉnh

         Nhóm thảo dược dùng chăm sóc sức khỏe gắn với dịch vụ du lịch gồm các sản phẩm thuốc tắm người Dao (diện tích trồng và khai thác tự nhiên trên 1.300 ha); nấm đông trùng hạ thảo (với 2 cơ sở sản xuất); các loại mỹ phẩm, chất tẩy rửa hữu cơ từ thảo dược; thảo dược dùng trong ẩm thực tương đối đa dạng phong phú.

         Nhóm dược liệu thu hái tự nhiên khoảng 35.000 ha tại, với nhiều loài có giá trị y dược cao như: Giảo cổ lam, ngũ gia bì gai, chè dây, sâm vũ diệp, thất diệp nhất chi mai, hoàng liên gai..; cây quế với tổng diện tích trên trên 57.000 ha, sản lượng hàng năm thu được trên 5.000 tấn vỏ khô, 51.000 tấn cành lá.

         Diện tích liên kết tiêu thụ các loại dược liệu chiếm khoảng 40% sản lượng dược liệu sản xuất ra, số lượng còn lại người dân tự tiêu thụ trên thị trường; hiện có 25 sản phẩm dược liệu đã được chứng nhận OCOP.

         Những năm gần đây, UBND tỉnh Lào Cai đã ban hành các Quy hoạch, Dự án, Kế hoạch phát triển dược liệu trên địa bàn tỉnh. Đặc biệt, Nghị quyết 10 ngày 26/8/2021 của Ban thường vụ Tỉnh ủy về Chiến lược phát triển nông nghiệp hàng hóa xác định cây dược liệu là một trong 5 loại cây trồng chủ lực và là ngành hàng quan trọng thuộc lĩnh vực nông nghiệp của tỉnh. Phát triển dược liệu có một số khó khăn, tồn tại như: Khâu sản xuất giống còn hạn chế, sản lượng cây giống chưa đáp ứng đủ nhu cầu sản xuất; sản xuất một số loại dược liệu chính còn nhỏ lẻ, manh mún, bị động, đầu ra không ổn định. Hệ thống cơ sở hạ tầng cho của các vùng trồng cây dược liệu còn thiếu, chưa đáp ứng được yêu cầu của sản xuất với quy mô lớn, tập trung; công tác xúc tiến quảng bá sản phẩm chưa được quan tâm…

Đ/c Hoàng Quốc Khánh Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh chủ trì thảo luận tại Hội Thảo

Các đại biểu tham gia thảo luận tại Hội thảo

         Tại Hội thảo, các đại biểu đã tham luận đánh giá nhu cầu thị trường dược liệu trong và ngoài nước, đề xuất một số định hướng phát triển dược liệu tại tỉnh Lào Cai; một số kết quả nghiên cứu sinh vật hại chính trên một số loại cây dược liệu chủ lực (cát cánh, đương quy…); thực trạng sử dụng thuốc đông y tại bệnh viên Y học cổ truyền, khó khăn vướng mắc, đề xuất giải pháp phát triển và sử dụng dược liệu địa phương phục vụ nhu cầu chữa bệnh cho Nhân dân trong tỉnh…

Đ/c Nguyễn Duy Hòa, Bí thư Huyện ủy Bắc Hà nếu những giải pháp để phát triển dược liệu bền vững trên địa bàn huyện

         Bên cạnh đó, nhiều ý kiến của đại biểu cũng nêu rõ những thuận lợi, khó khăn, thách thức, đề xuất một số giải pháp phát triển dược liệu bền vững tại tỉnh Lào Cai. Trong đó, huyện Bắc Hà mong muốn, thông qua Hội thảo sẽ được các nhà quản lý, chuyên gia, nhà khoa học và các doanh nghiệp tư vấn giúp huyện có giải pháp giải quyết những khó khăn, tồn tại đang gặp; đồng thời có những định hướng phát triển cây dược liệu trên địa bàn huyện một cách hiệu quả, bền vững. Để hiện thực hóa mục tiêu, nhiệm vụ giai đoạn 2021-2025 và định hướng đến năm 2030, huyện Bắc Hà thoát ra khỏi huyện nghèo; đặc biệt, trong nông nghiệp, tập trung phát triển các loại cây trồng, vật nuôi chủ lực, trong đó nâng cao chất lượng các sản phẩm dược liệu luôn là định hướng ưu tiên. Phấn đấu mở rộng vùng sản xuất dược liệu trồng hàng hóa tại đạt trên 400ha với 07 loài dược liệu ưu thế (gồm: actiso, cát cánh, đan sâm, đương quy, đẳng sâm, xuyên khung, bạch chỉ); tập trung thu hút, hỗ trợ đầu tư xây dựng các nhà máy chế biến sâu sản phẩm từ dược liệu; đồng thời phát triển cây dược liệu có sự kết hợp du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng…

         Hiện nay, toàn huyện đang duy trì ổn định trên 163ha vùng dược liệu hàng năm, phổ biến với các loại cây như: actisô, đương quy, cát cánh,... Sản lượng thu hoạch sản phẩm tươi đạt 900 tấn/năm và được tiêu thụ cơ bản tốt, tạo thành các chuỗi liên kết với sự tham của các doanh nghiệp lớn trong lĩnh vực dược (như Traphaco, Nam Dược, dược Nam Hà, OPC Bắc Giang,...). Giá trị thu hoạch bình quân từ sản xuất dược liệu đạt trên 160 triệu đồng/ha/năm (cao gấp 5 - 6 lần so trồng cây lương thực)…

Đ/c Hoàng Quốc Khánh, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh định hướng phát triển dược liệu của tỉnh Lào Cai trong thời gian tới

         Phát biểu tại hội thảo, đồng chí Hoàng Quốc Khánh, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh nhấn mạnh: Lào Cai đã Quy hoạch phát triển dược liệu đến năm 2025 và tầm nhìn đến năm 2030; đồng thời ban hành các Nghị quyết, Chương trình, đề án, kế hoạch, chính sách để thúc đẩy phát triển ngành dược liệu. Mục tiêu đến năm 2025 diện tích dược liệu đạt 4.000 ha, sản lượng đạt 25.000 tấn, giá trị đạt 700 tỷ đồng và đến năm 2030 đạt 5.000 ha, sản lượng đạt 28.000 tấn, giá trị trên 900 tỷ đồng. Đến nay, sản xuất dược liệu tỉnh Lào Cai đã có sự phát triển và đạt được nhiều kết quả, góp phần quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế nông, lâm nghiệp của tỉnh.

         Để phát triển cây dược liệu bền vững, đồng chí Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh cho rằng cần chủ động trong khâu sản xuất và cung ứng giống cây dược liệu; thường xuyên tổ chức khảo nghiệm, lựa chọn các giống dược liệu phù hợp, phân tích các hoạt chất có trong từng loại cây dược liệu để có cơ sở lựa chọn loại dược liệu, bổ sung chủng loại cây hằng năm phục vụ nhu cầu trong nước và xuất khẩu. Cần tập trung nguồn lực nhằm xây dựng ổn định vùng nguyên liệu gắn với sản phẩm OCOP và phát triển du lịch sinh thái; kêu gọi, thu hút nhà đầu tư chiến lược để xây dựng nhà máy bảo quản, chế biến sâu dược liệu tại vùng sản xuất cây dược liệu tập trung như Bát Xát, Bắc Hà, Sa Pa…nhằm tạo ra các sản phẩm chế biến sâu và các sản phẩm OCOP…phù hợp với nhu cầu sử dụng của người tiêu dùng.

Lễ ký kết hợp tác giữa huyện Bắc Hà với các Công ty, doanh nghiệp

         Tại Hội thảo , Sở Nông nghiệp và PTNT tỉnh Lào Cai đã ký kết biên bản ghi nhớ hợp tác phát triển dược liệu với Tổng công ty BMV Phacmar; UBND huyện Bắc Hà ký kết liên kết sản xuất dược liệu với Công ty cổ phần đầu tư Green Life và Công ty Cổ phần Vật tư Y tế Khải Hà.

Tham quan vườn trồng cây cát cánh tại xã Hoàng Thu Phố

Tìm hiểu giống lê đầu ròng tại Trại nghiên cứu sản xuất rau quả huyện Bắc Hà

         Trước đó, huyện Bắc Hà cũng đã đưa các đại biểu tham gia Hội thảo đi tham quan khu vực trồng cây dược liệu cát cánh tại xã Hoàng Thu Phố và Tả Van Chư. Cùng với đó các đại biểu đã tới tham quan trại nghiên cứu sản xuất rau quả Bắc Hà./.