1/ Giới thiệu tổng quan về xã Tà Chải
Tả Chải trước đây có tên là xã Bản
Luống, theo tiếng Quan hỏa có nghĩa là Tả Chải, ý nghĩa là một làng lớn. Xã Tà Chải cách trung tâm thị trấn huyện Bắc Hà 1,5
km về hướng Đông Nam có vĩ độ từ 22031’13” đến 22033’26”
vĩ độ Bắc; Kinh độ từ 104016’37”đến 104018’25” kinh độ
Đông. Phía Bắc giáp xã Lầu Thí Ngài, Bản Phố; phía Nam giáp xã Na Hối; phía
Đông giáp xã Thải Giàng Phố; phía Tây giáp Thị trấn Bắc Hà; với diện tích tự
nhiên 521 ha.
Toàn xã có 9 dân tộc anh em cùng chung
sống như: Kinh, Tày, Nùng, Mông, Dao, Phù Lá, Dáy, Hoa, Thu Lao, trong đó dân
tộc Tày chiếm 52%; có 2.588 khẩu ở 9 thôn, bản (Thôn Na Lo,
Na Hô, Na Pắc Ngam, Na Lang, Nậm Châu, Na Khèo, Na Thá, Na Kim, Tả Hồ).
Là xã điển hình của huyện Bắc Hà trong
phong trào xây dựng nông thôn mới, phấn đấu của xã Tà Chải hoàn thành xây dựng
nông thôn mới vào năm 2015.
2/ Tiềm năng, thế mạnh của xã Tà Chải
Là xã thuộc khí hậu ôn đới, mát mẻ
vào mùa hè và lạnh vào mùa đông, thuận lợi cho phát triển nông nghiệp như ngô,
lúa; đặc biệt là cây ăn quả, rau vụ đông. Trên địa bàn xã có nhiều bản sắc văn
hóa, lễ hội truyền thống, danh lam thắng cảnh như: Lễ hội Xuống đồng của dân
tộc Tày, hội xòe, núi Ba mẹ con, đặc sản mận Tam hoa, nhiều món ăn ẩm thực mang
đậm bản sắc của dân tộc tày, nùng..
Lễ Hội Lồng Tồng: Nói đến du lịch văn hóa Bắc Hà, phải nhắc tới vùng
văn hóa đồng bào Tày xã Tà Chải nổi tiếng với lễ hội Lồng Tồng (hay còn gọi Lễ
hội Xuống đồng) và điệu xòe sôi động mang đậm nét văn hóa dân tộc vùng cao. Lễ
hội Xuống đồng được tổ chức vào ngày 14, 15 tháng giêng âm lịch hàng năm. Lễ
hội được tổ chức để cầu mong một năm mới mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu.
Sau phần lễ là phần hội với nhiều trò chơi dân gian, các hoạt động văn hóa văn
nghệ, thể thao diễn ra hết sức sôi động, thu hút nhiều người dân tham gia. Trong
Lễ hội không thể thiếu điệu xòe truyền thống. Xòe có nhiều điệu như: điệu xòe
đập lúa vừa dồn dập, vừa náo nhiệt như thúc giục mọi người trong ngày mùa; điệu
xòe “đón xuân” với nhịp điệu gấp gáp, rộn rã, từng đôi trai gái, tay trong tay,
dắt nhau bước đi trong nhịp xòe. Còn điệu xòe mò cá thì vòng xòe khi chụm vào,
khi lại tan ra như lời thủ thỉ, tâm tình của chàng trai, cô gái…Qua các điệu
xòe phản ánh phong tục, tập quán sinh hoạt của đồng bào Tày nơi đây và để cổ vũ
tinh thần cho bà con có khí thế bắt tay vào vụ mùa mới luôn gặp nhiều may mắn
và thu hoạch mùa màng thắng lợi.
|
Điệu xòe của người Tày
|
Nét đẹp trong các làn điệu xòe truyền
thống đã trở thành văn hóa tiêu biểu, đặc trưng của người Tày ở Bắc Hà. Múa xòe
của người Tày đã và đang góp phần tạo nên nét riêng biệt cho “vùng cao nguyên
trắng”.
Nói đến Tà Chải không thể không nói
đến ngọn Núi Ba mẹ con được trải dài từ thôn Na Kim, Tả Hồ đến thôn Nậm Châu,
thôn Na Lo, hình dạng của núi gồm một chỏm núi cao là Mẹ và 2 chỏm núi bé hai
bên là con. Dãy núi này được dân tộc Tày gọi theo tiếng địa phương là Thảm mè
lù, có nghĩa là núi Ba mẹ con. Núi này không chỉ phục vụ cho sản xuất nông
nghiệp, trồng rừng
mà trở thành điểm du lịch sinh thái rừng, du lịch leo núi.
|
Núi Ba mẹ con
|
Đến Tà Chải vào
tháng 4, 5 hàng năm, du khách có dịp thư thả tản bộ giữa những rừng mận tam hoa
chi chít trái, chín đỏ rực. Đến thăm các bản làng người Tày, Nùng, Mông ở xã Tả
Chải, các bạn sẽ được chiêm ngưỡng và tự tay trèo hái những quả mận mọng
đỏ nhất để thưởng thức và cảm nhận hương vị thơm ngọt, pha lẫn chua mát hấp dẫn.
Cây mận Tam hoa không chỉ là cây đặc sản
ở vùng cao Bắc Hà mà còn giúp người dân phát triển kinh tế, xóa đói, nghèo.
|
Cây mận Tam hoa Bắc Hà
|
Tà Chải còn được biết đến là vùng trồng rau an toàn lớn nhất
Bắc Hà, hầu hết người dân sống bằng nghề nông, có trên 100 hộ dân trồng rau
sạch cung cấp cho thị trường trong và ngoài huyện. Trồng chủ yếu các
loại rau vụ đông như: Bắp cải, súp nơ, su hào, rau cải, đậu hà lan, rau thơm
các loại.
|
Bà con nhân dân xã Tà Chải đang chăm sóc rau vụ đông
|
Ngoài những bản sắc văn hóa trên, dân tộc Tày, Nùng... ở xã Tà Chải còn có
những nét văn hóa ẩm thực đặc trưng của dân tộc vùng cao nguyên trắng đó là:
thắng cố ngựa, sôi 7 màu, bánh dày, phở chua...
Nhờ có các bản sắc văn hóa tiêu biểu, nhiều điểm du
lịch hấp dẫn, xã Tà Chải đã và đang mở rộng làng du lịch cộng đồng ở các thôn
Na Thá, Na Lo...hàng năm thu hút được nhiều du khách trong và ngoài nước đến tham
quan.