Nằm trong các hoạt động tham quan học tập kinh nghiệm về phát triển sản phẩm du lịch, du lịch cộng đồng thuộc Chương trình mục tiêu Quốc gia giảm nghèo bền vững năm 2024. Trong 2 ngày, 10, 11/8, đoàn công tác của huyện Bắc Hà đã tới trải nghiệm, học tập kinh nghiệm phát triển du lịch cộng đồng tại Bản làng Thái Hải, hay còn gọi là “Khu bảo tồn Làng nhà sàn dân tộc sinh thái Thái Hải”, ở xóm Mỹ Hào, xã Thịnh Đức (thành phố Thái Nguyên).

         Được biết Khu bảo tồn làng nhà sàn du lịch sinh thái Thái Hải được xây dựng từ năm 2003 và chính thức được đưa vào hoạt động từ tháng 10 năm 2011 với tổng diện tích quy hoạch khoảng hơn 70 ha. Trước kia đây là một vùng đất hoang sơ chỉ có cây dại không thể canh tác được. Với tình yêu thiên nhiên và nặng lòng với văn hóa dân tộc, bà Nguyễn Thị Thanh Hải (nay là giám đốc Công ty TNHH Thái Hải) đã cùng những người tâm huyết đến khai khẩn trồng rừng và cho phục dựng 30 ngôi nhà sàn nguyên bản của đồng bào các dân tộc Tày, Nùng được mang đến từ An Toàn Khu cách mạng Định Hóa, Thái Nguyên. Bằng mồ hôi nước mắt, tình yêu, ý chí và niềm tin mãnh liệt họ đã dệt nên huyền thoại ở xứ sở này.

Bản làng Thái Hải được ví như một ốc đảo xanh với những ngôi nhà sàn truyền thống của người Tày

 Có thể nói nơi đây như một “ốc đảo xanh” với rừng cây được bảo tồn không khai thác (chủ yếu là keo), xen kẽ dưới tầng cây gỗ đó là những rừng cọ xòe ô che mát và những ngôi nhà sàn núp dưới tán rừng bên sườn đồi. Đến đây du khách có thể bách bộ trên những con đường lát gạch rất sạch sẽ được che phủ bởi những tán lá cây rừng, được hít thở một bầu không khí thiên nhiên trong lành, nghe tiếng gió thổi của rừng cây, tiếng chim hót véo von, thả hồn thư thái, bỏ lại đằng sau những ồn ào náo nhiệt của cuộc sống nơi phố thị.

Một điểm nhấn không thể không nhắc đến trong Khu bảo tồn này là ở đây có một “làng” nhà sàn với 30 ngôi nhà sàn, hầu hết đều được giữ nguyên bản. Những ngôi nhà sàn được xen kẽ với những quả đồi trồng keo tạo nên một không gian thoáng mát, dễ chịu cho người tham quan.

Đoàn công tác huyện Bắc Hà tìm hiểu thực tế tại Bản làng Thái Hải

Nhà sàn là nơi diễn ra những sinh hoạt hàng ngày của các hộ gia đình, đồng thời là nơi diễn ra các hoạt động văn hóa, văn nghệ phục vụ khách tham quan. Mỗi ngôi nhà sàn là một câu chuyện kể và sẽ phục vụ một nội dung đón tiếp khách. Ví như có nhà sàn chuyên giới thiệu về sản phẩm trà và mời du khách thưởng trà, có nhà sàn chuyên phục vụ về ẩm thực, cũng có nhà sàn lại chủ yếu phục vụ du khách về các hoạt động văn hóa văn nghệ, lại có nhà sàn là nhà thuốc với nhiều cây thuốc quý chữa được nhiều bệnh,... Điều này đã kích thích trí tò mò của du khách khi đến đây. Ngồi trong nhà sàn vừa nghe hướng dẫn viên giới thiệu về các nét văn hóa của các dân tộc như cách thức sinh hoạt, các dụng cụ lao động, trang phục, ẩm thực, nghe những làn điệu then mượt mà của các “nghệ sĩ” tại bản làng… vừa  thưởng thức những ẩm thực dân tộc, đó quả thực là một điều thú vị và hấp dẫn.

Làn điệu then mượt mà do các nghệ nhân trong bản làng biểu diễn

Chia sẻ với chúng tôi, chị Lê Thị Nga - Phó Trưởng bản Bản làng Thái Hải nói: "Cả làng ăn chung một nồi cơm, tiêu chung một túi tiền và tất cả công việc làm công việc chung. Giữa các ngôi nhà ở đây không có nhà nào giàu, không có nhà nào nghèo, không có ai tư lợi cá nhân mà tất cả là vì một cộng đồng bản làng Thái Hải. Tất cả cùng chia sẻ, cùng đồng sức đồng lòng, gắn kết yêu thương như anh chị em trong một gia đình, chị bảo em, em thì lại bảo em bé hơn. Cứ thế bảo ban nhau, thương yêu nhau và đùm bọc lấy nhau".

Từ khi phát triển du lịch, người dân nơi đây đã có thêm nguồn lực tài chính để cải thiện đời sống, tiếp tục khôi phục các nét đẹp văn hóa đã bị lãng quên, đem lại trải nghiệm văn hóa đầy đủ hơn, đặc sắc hơn cho du khách.

Chị Lê Thị Nga – Phó Trưởng Bản làng Thái Hải giới thiệu về văn hóa Tày tới du khách

Hiện, bản làng Thái Hải có tới gần 200 thành viên, từ rất nhiều vùng quê và dân tộc khác nhau, mọi người tự nguyện về mảnh đất này. Bản làng đang có 4 dân tộc đang sinh sống là dân tộc Tày, Nùng, Kinh và Sán Chay. Tất cả cùng về với bản làng Thái Hải với một tình yêu văn hóa Tày, cùng nhau gìn giữ văn hóa dân tộc Tày.

Năm 2022,  Khu bảo tồn làng nhà sàn dân tộc sinh thái Thái Hải của Việt Nam có tên trong 32 làng du lịch tốt nhất thế giới do Tổ chức Du lịch thế giới công bố. Những ngôi làng du lịch được lựa chọn, thẩm định dựa trên 9 tiêu chí: Tài nguyên văn hóa và thiên nhiên; Xúc tiến và bảo tồn tài nguyên văn hóa; Tính bền vững trong kinh tế; Bền vững xã hội; Bền vững môi trường; Phát triển du lịch và chuỗi giá trị hội nhập; Quản trị du lịch; Cơ sở hạ tầng kết nối; Sức khỏe, an toàn và an ninh.

Khu nhà thuốc tại bản làng Thái Hải

Nhà sàn cổ tại bản làng Thái Hải

Trao đổi tìm hiểu về cách làm du lịch cộng đồng tại bản làng Thái Hải

         Khu bảo tồn đã kết hợp cả bảo tồn di sản văn hóa dân tộc (vật thể và phi vật thể) với bảo tồn thiên nhiên, tạo nên sự cân bằng về môi trường sinh thái đem lại cho du khách những trải nghiệm độc đáo và mới lạ. Đây cũng được coi là mô hình phù hợp để huyện Bắc Hà có thể học tập và triển khai trong điều kiện thực tế tại địa phương trong thời gian tới./.