Giám sát, phản biện xã hội là một hoạt động cơ bản của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể chính trị - xã hội, có vai trò và ý nghĩa quan trọng đối với công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, phòng, chống tham nhũng, bảo vệ thể chế chính trị, góp phần vào thành công sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay. Giúp tăng cường lòng tin với Đảng đối với Nhân dân

         Trong cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XIV và HĐND các cấp nhiệm kỳ 2016-2021, MTTQ các cấp trên địa bàn huyện đã phối hợp với HĐND  cùng cấp và, chính quyền địa phương thực hiện Quy trình hiệp thương lựa chọn, giới thiệu những nguời ứng cử đại biểu Quốc hội và những người ứng cử đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp. Quy trình hiệp thương lựa chọn, giới thiệu người ứng cử được Ủy ban MTTQ các cấp tuân thủ triệt để, đã lựa chọn, giới thiệu những nguời ứng cử đảm bảo đúng cơ cấu, thành phần, số lượng, không đưa vào danh sách những người ứng cử có dấu hiệu tham nhũng, không trung thực trong kê khai tài sản hoặc vi phạm pháp luật về bầu cử. Những nguời ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND các cấp sau khi MTTQ tổ chức lấy ý kiến cử tri nơi cư trú của người ứng cử mà có số phiếu tín nhiệm thấp đều không được MTTQ các cấp hiệp thương đưa vào danh sách chính thức người ứng cử (loại khỏi danh sách người ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND các cấp). MTTQ huyện đã đã chủ trì phối hợp với các tổ chức chính trị - xã hội tổ chức các Đoàn giám sát công tác bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XIV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2016-2021 tại các xã trên địa bàn. Một số tổ chức thành viên cũng chủ động tiến hành tổ chức các cuộc giám sát về công tác bầu cử góp phần đảm bảo các cuộc bầu cử diễn ra dân chủ, đúng luật, đảm bảo cơ cấu, thành phần, lựa chọn được những ứng cử viên và “giàu tâm, xứng tầm" đại diện cho nhân dân. 

Giám sát công tác bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XIV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2016-2021 tại thị trấn Bắc Hà ( Ảnh: Đoàn Nguyệt)

         Thời gian qua Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội các cấp trên địa bàn huyện Bắc Hà luôn quan tâm góp phần đảm bảo thông tin cho Nhân dân thông qua tham gia xây dựng thể chế, pháp luật; tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật tới nhân dân. Bên cạnh việc bảo đảm quyền được cung cấp thông tin cho Nhân dân còn giám sát việc thực hiện pháp luật về minh bạch tài sản, thu nhập của cán bộ, công chức, đảng viên, những người có quyền lực trong các cơ quan nhà nước theo quy định.

         Phối hợp tiến hành giám sát việc công khai kết luận thanh tra tại một số xã, đơn vị phòng ban. Qua giám sát, các đoàn giám sát đã chỉ ra được ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế, kiến nghị tới HĐND, UBND cá xã có giải pháp thực hiện tốt việc công khai các kết luận thanh tra theo quy định. 

         Thực hiện Quy chế giám sát và phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam và các đoàn thể chính trị - xã hội,  MTTQ Việt Nam các cấp trên địa bàn huyện đã phối hợp với các phòng ban, tổ chức thành viên thực hiện nhiều hoạt động giám sát trong nhiều lĩnh vực mà nhân dân và cử tri quan tâm, đã và đang gây nhiều bức xúc cho Nhân dân và cũng là những lĩnh vực có thể xảy ra tham nhũng như: Giám sát và nâng cao hiệu qủa việc giải quyết khiếu nại, tố cáo ở cơ sở; việc thực hiện hỗ trợ của Nhà nước đối với nhân dân qua các chương trình của Nhà nước; thực hiện một số vụ việc giám sát về trách nhiệm của người đứng đầu cấp xã trong phòng chống tham nhũng; việc triển khai và tổ chức thực hiện các quy định về cán bộ, đảng viên và công tác cán bộ...

         Các tổ chức chính trị - xã hội trên địa bàn cũng đã chủ động thực hiện các hoạt động kiểm tra, giám sát việc thực hiện các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước có liên quan trực tiếp đến quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên, hội viên, chức năng, nhiệm vụ của đoàn thể. 

         Để thực hiện tốt công tác giám sát của MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội để tham gia phòng, chống tham nhũng trên địa bàn huyện Bắc Hà trong thời gian tới cần chú trọng thực hiện một số giải pháp sau:

          Một là: Ủy ban MTTQ Việt Nam huyện, các tổ chức chính trị - xã hội  cần quan tâm và đầu tư hơn nữa về mọi mặt cho hoạt động giám sát đối với việc xây dựng và thực hiện các chủ trương, chính sách, pháp luật của các cơ quan Đảng, nhà nước. Hiện nay, hoạt động này mới bước đầu được quan tâm, còn được thực hiện chưa nhiều, chưa thường xuyên và nhất là hiệu quả còn thấp do nhiều nguyên nhân cả về chủ quan và khách quan.  

         Hai là: Để nâng cao hơn nữa hiệu quả hoạt động giám sát trong phòng chống tham nhũng của MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội các cấp cần đặc biệt chú trọng sử dụng hình thức giám sát văn bản  và giám sát thường xuyên đối với công tác tổ chức cán bộ và giám sát đối với cán bộ, đảng viên. Giúp phát hiện, kiến nghị các cơ quan ban hành văn bản xử lý và khắc phục những hạn chế của văn bản chính sách, pháp luật, đề án, chương trình đang được thực hiện, nhất là đối với những “khoảng trống", "kẽ hở", những yếu tố “lợi ích nhóm" trong các chính sách, quy định có thể bị lợi dụng để tham nhũng. 

          Ba là: MTTQ và các tổ chức đoàn thể cần chú trọng phát huy vai trò của tổ chức công đoàn giám sát đối với việc thực hiện công tác cán bộ và cán bộ, đảng viên tại các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp và vai trò của MTTQ cấp xã, của các Ban công tác Mặt trận, Ban TTND và các tổ chức chính trị - xã hội ở cơ sở để giám sát đối với cán bộ, đảng viên sinh sống hoặc làm việc tại địa bàn địa phương.

    Bốn là: thường xuyên quan tâm giám sát công tác cải cách thể chế, đơn giản hóa các thủ tục hành chính, công khai, minh bạch thông tin của các cơ quan nhà nước, chú trọng tiếp tục đổi mới, nâng cao hơn nữa chất lượng và hiệu quả Chương trình giám sát.