Xác định thực hiện chương trình OCOP gắn với Nghị quyết số 10 của Ban thường vụ tỉnh ủy Lào Cai  có ý nghĩa đặc biệt quan trọng gắn liền với phát triển nông nghiệp hữu cơ, đòn bẩy xây dựng nông thôn mới gắn với du lịch bền vững. Thời gian qua, huyện Bắc Hà đã nỗ lực phát huy tiềm năng, thế mạnh xây dựng thành công một số sản phẩm ocop tiêu biểu, trong đó đi đầu là những phụ nữ trẻ tuổi người dân tộc thiểu số với mong muốn chắp cánh thương hiệu nông sản địa phương, góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế, tạo công ăn việc làm, thu nhập ổn định nâng cao đời sống đồng bào, tạo sự khởi sắc nông thôn mới, ngày một thu hút đông đảo du khách đến với miền cao nguyên trắng Bắc Hà. 

         * Sải Thị Bích Huế - Cô gái Phù Lá đi đầu nâng tầm giá trị nông sản

         Tới thôn Na Pắc Ngam, xã Tà Chải, huyện Bắc Hà, chúng tôi được chủ nhiệm Hợp tác xã Quang Tôm - Chị Sải Thị Bích Huế,  sinh năm 1989, dân tộc Phù Lá, người được ca ngợi đi đầu trong việc xây dựng sản phẩm ocop, đưa thương hiệu nông sản vùng cao Bắc Hà "bay xa' khi năm 2021, chị Huế xây dựng thành công sản phẩm ocop 3 sao- mận tam hoa sấy dẻo. Tiếp đó năm 2022, sản phẩm trà shan tuyết cổ thụ cao nguyên trắng của Hợp tác xã Quang tôm vừa được Hội đồng đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP tỉnh  Lào Cai phân hạng  sản phẩm OCOP mới đợt 2 năm 2022, đạt  sản phẩm OCOP 3sao cấp tỉnh.

Chị Sải Thị Bích huế giới thiệu sản phẩm ocop mận tam hoa sấy dẻo- ocop năm 2021; Sản phẩm trà shan tuyết cổ thụ- sản phẩm ocop 3 sao cấp tỉnh vừa được công nhận đợt 2 năm 2022

         Hiện toàn huyện Bắc Hà còn khoảng 40 ha chè Shan tuyết cổ thụ; đã sống qua nhiều thế hệ, giờ đây được đồng bào Mông, Tày, Nùng  xã vùng cao Hoàng Thu Phố, Tả Củ Tỷ, Bản Liền bảo vệ, gìn giữ như báu vật khi lá chè bán được giá cao, đem lại nguồn thu nhập ổn định. Đặc biệt, mấy năm gần đây, những vườn, đồi chè Shan tuyết cổ thụ đã trở thành điểm đến hấp dẫn của du khách trong hành trình khám phá miền “Cao nguyên trắng” Bắc Hà thơ mộng. Bên cạnh đó toàn huyện còn có gần 700 ha chè Shan tuyết hữu cơ tập trung chủ yếu ở các xã Bản Liền, tả Củ Tỷ, Nậm Khánh, Tả Văn Chư, Hoàng Thu Phố...

         Tuy nhiên, chè Shan tuyết cổ thụ Bắc Hà vốn nổi tiếng lâu nay, nhưng nhược điểm lớn nhất là chưa có sản phẩm được chế biến, thương hiệu, tem, nhãn... thị trường tiêu thụ, giá thành thiếu ổn định,  hiệu quả kinh tế hạn chế... Với mong muốn tiếp giải quyết đầu ra cho ổn định cho sản phẩm chè Shan tuyết cổ thụ, quảng bá đặc sản, thương hiệu, góp phần phát triển du lịch gắn với nông nghiệp bền vững, Hợp tác xã Quang tôm đã mạnh dạn xây dựng thành công sản phẩm o cop 3 sao này, chị Sải Thị Bích Huế, giám đốc Hợp tác xã Quang Tôm cho biết; Hiện nay, Bắc hà có nguồn nguyên liệu dồi dào, Chúng tôi nhận thấy rằng, những cây chè ở đây rất có giá trị mà chưa được khai thác đúng mức. Vì vậy, chúng tôi đã xây dựng sản phẩm ocop để giúp bảo tồn phát huy giá trị của sản phẩm Chè Shan tuyết, giúp đời sống đồng bào được nâng cao.

         Hợp tác xã đã liên kết với các hộ dân có chè Shan trên địa bàn, nhất là ở vùng chè Shan tuyết cổ thụ xã Tả Củ Tỷ để thu mua chè tươi, rồi hướng dẫn bà con chăm sóc thu hái đúng kỹ thuật. Toàn bộ các khâu từ trồng, chăm sóc, thu hoạch, chế biến của Hợp tác xã đều theo tiêu chuẩn hữu cơ, đảm bảo nguyên tắc “ba không”, gồm: Không có sâu bệnh, không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật và phân hóa học, không pha tạp. Trong quá trình sản xuất, luôn đặt ra mục tiêu đổi mới tư duy và phương thức sản xuất để cho ra thành phẩm những sản phẩm chè Shan tuyết có chất lượng, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, vì quyền lợi và sức khỏe người tiêu dùng và bảo vệ môi trường gắn với phát triển du lịch sinh thái. Hợp tác xã hiện đã xây dựng thành công và được công nhận sản phẩm ocop tiêu chuẩn 3 sao, sản phẩm được thị trường ưa chuộng, nhất là Hồng Trà, bạch Trà, chè đen được người tiêu dùng Hà Nội, Sài Gòn, thành phố Lào Cai ưa chuộng.

           Trong thời gian tới, cùng với sự ủng hộ của các cấp chính quyền địa phương, Hợp tác xã  đẩy mạnh mở rộng   vùng nguyên liệu, hướng dẫn cách trồng, chăm sóc, thu hoạch, bao tiêu toàn bộ búp chè tươi cho bà con. Đồng thời, hiện đại hóa trang thiết bị, tích cực quảng bá thương hiệu chè Shan tuyết cổ thụ - sản phẩm OCOP 3 sao cấp tỉnh vươn ra thị trường trong nước và hướng tới thị trường quốc tế.

         Gia đình anh Hàng Seo Của , thôn Sỉn Chồ, xã Hoàng Thu Phố còn hơn 400 gốc từ nhiều đời trước để lại, gia đình vẫn giữ gìn và đặc biệt 3 năm qua tập trung chăm sóc khi giá búp chè tươi được thương lái đến tận nơi mua với giá đầu vụ 60 ngàn đồng/kg, chính vụ từ 45- 60 ngàn đồng/kg, cao gấp 6-7 lần so với giá búp chè tươi thường, trung bình mỗi năm gia đình thu trên 10 triệu đồng từ bán chè búp tươi. Đặc biệt trong năm 2022 này tiêu thụ dễ, giá cao khi có sự kiện festival và Hợp tác xã Quang Tôm thu mua, xây dựng thành công sản phẩm Ocop 3 sao; 'chè shan tuyết cổ thụ cao nguyên trắng' , anh Hàng Seo Của, thôn Sỉn Chồ, xã Hoàng Thu Phố cho biết.

         *Gắn xây dựng sản phẩm Ocop với phát triển du lịch nông nghiệp bền vững

         Thực hiện Nghị quyết số 10 của Ban thường vụ tỉnh ủy Lào Cai  về “Chiến lược phát triển nông nghiệp hàng hóa Tỉnh Lào Cai đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050” Phát huy lợi thế vùng, thời gian qua,  huyện Bắc Hà đã chú trọng thực hiện chương trình Mỗi xã một sản phẩm ocop. Ông Nguyễn Xuân Giang, trưởng phòng nông nghiệp huyện Bắc Hà cho biết từ đánh giá thực tế xác định địa phương có 28 sản phẩm lợi thế, theo lộ trình,  huyện Bắc Hà tập trung  chỉ đạo các xã đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến rộng rãi Chương trình OCOP; đồng thời chỉ đạo rà soát, xác định các sản phẩm chủ lực, có lợi thế của địa phương để định hướng, vận động các chủ thể sản phẩm đăng ký tham gia chương trình. Phòng nông nghiệp huyện đã làm việc trực tiếp với UBND các xã, các doanh nghiệp, hợp tác xã, tổ hợp tác, hộ sản xuất dự kiến có sản phẩm tham gia OCOP năm 2022 để hướng dẫn, hỗ trợ hoàn thiện sản phẩm và hồ sơ minh chứng.UBND các xã, thị trấn rà soát, xác định các sản phẩm chủ lực, sản phẩm tiềm năng của địa phương; đồng thời định hướng, vận động, hướng dẫn, hỗ trợ chủ thể sản phẩm phát triển các sản phẩm mới và hoàn thiện, nâng cấp sản phẩm đã có để đăng ký tham gia Chương trình OCOP, tạo điều kiện để tiếp tục phát triển thương hiệu, mở rộng quy mô sản xuất và tăng giá trị của sản phẩm gắn với phát triển nông nghiệp, phát triển du lịch và xây dựng nông thôn mới.

Vùng chè shan tuyết cổ thụ xã Hoàng Thu Phố đã được xây dựng thành điểm phát triển gắn với du lịch bền vững

         Với ý tưởng phát triển nghề làm cốm truyền thống gắn với kinh doanh du lịch Bắc Hà, chị Lù Thị Tươi, sinh năm 1989, dân tộc Tày, thôn Na Lo, xã Tà Chải, huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai đã quyết tâm xây dựng thương hiệu cốm Bắc Hà. Việc phát triển nghề cốm còn nhằm tạo việc làm thường xuyên và thu nhập ổn định cho người dân tộc thiểu số.

         Từ đầu năm 2020, chị Tươi đã định hướng và kinh doanh sản phẩm cốm và khẩu rang, để giới thiệu sản vật vùng cao Bắc Hà tới du khách bốn phương. Chị Tươi chia sẻ, để làm ra đặc sản cốm Bắc Hà, gia đình chị đã lựa chọn những hạt lúa nếp đảm bảo về độ dẻo, thơm. Chọn những bông lúa đúng thời điểm để làm cốm dựa theo kinh nghiệm từ xa xưa truyền lại, sau đó tuốt hạt sạch sẽ, đem ngâm nước để loại bỏ những hạt lép, hạt hỏng. Khi rang cốm, lửa phải vừa đủ, không to mà cũng không nhỏ. Rang đều tay, không để hạt chín, hạt sượng và rang đến khi thấy mùi nếp dậy thì chín. Sản phẩm của chúng tôi nói không với đột biến gene, chất bảo quản, chất hóa học tạo ngọt, tạo màu, phù hợp với thị hiếu của người tiêu dùng hiện nay trong việc đòi hỏi sự an toàn của các loại thực phẩm. Sản phẩm hướng tới đáp ứng mọi lứa tuổi, đặc biệt là khách hàng ở các thành phố lớn. Chúng tôi tập trung xây dựng chất lượng sản phẩm sạch, thân thiện với môi trường nhằm thu hút sự chú ý, quan tâm của khách hàng tới sản phẩm".

         Năm 2021, sản phẩm cốm- khẩu rang của cơ sở chị Tươi được công nhận sản phẩm ocop 3 sao cấp tỉnh- mở ra cơ hội mới phát triển thương hiệu này. Hiện, chị Lù Thị Tươi đang nỗ lực  tiếp cận các thị trường tiềm năng như quảng cáo, bán hàng trên mạng xã hội: facebook, tiktok, zalo, các sàn thương mại điện tử và trưng bày sản phẩm tại các hội chợ nhằm bán va giới thiệu đến khách tham quan. Cùng với đó là xây dựng hệ thống phân phối nhằm mở rộng thị trường.

         Với việc phát triển đặc sản cốm và khẩu rang, chị Lù Thị Tươi đã tạo ra sản phẩm có giá trị, chất lượng. Đồng thời giúp cho người dân trong thôn thay đổi cách nghĩ, cách làm theo hướng sản xuất hàng hóa, vận dụng những tiến bộ mới vào sản xuất, thúc đẩy phát triển sản xuất nông nghiệp, nông thôn một cách bền vững. Từ đó, góp phần nâng cao thu nhập và mức sống của người dân tại địa phương, hạn chế tình trạng người dân đi lao động thuê xa nhà.

Chị Lù Thị Tươi nỗ lực nâng tầm sản  phẩm cốm- khẩu rang Na Lo

         Nhờ chú trọng khai thác, phát huy tiềm năng, thế mạnh của các xã, thị trấn trên địa bàn huyện để phát triển sản xuất nông, lâm nghiệp gắn với chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP); sản xuất an toàn theo các tiêu chuẩn, quy chuẩn về chất lượng, an toàn thực phẩm được thực hiện tốt. Đến nay, Bắc Hà có 10 sản phẩm OCOP được công nhận, trong đó: 01 sản phẩm đạt tiêu chuẩn 5 sao là Chè Shan hữu cơ Bắc Hà của hợp tác xã (HTX) nông nghiệp hữu cơ Bắc Hà; 01 sản phẩm đạt tiêu chuẩn 4 sao- Rượu Bản Phố của HTX Duy Phong; 08 sản phẩm đạt tiêu chuẩn 3 sao, gồm: Trà túi lọc Linh chi - Astisô, Trứng gà đen Bắc Hà, Mận Tam hoa Bắc Hà sấy dẻo, Cải Kale Bắc Hà, Tinh dầu Quế Nậm Đét và Cốm Na Lo, Trà Shan tuyết cổ thụ Cao nguyên trắng của HTX Quang Tom và sản phẩm Tương ớt Bắc Hà của HTX Duy Phong...

         Việc triển khai thực hiện Chương trình mỗi xã một sản phẩm OCOP nhằm xây dựng các sản phẩm nông- lâm sản, đặc sản Bắc Hà  trở thành sản phẩm có uy tín, chất lượng và là cơ sở để giúp cho doanh nghiệp, hợp tác xã phát triển góp phần tạo được niềm tin của người tiêu dùng, mở ra cơ hội mới tạo sự đột phá phát triển, góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế, tạo công ăn việc làm, thu nhập ổn định nâng cao đời sống đồng bào, tạo sự khởi sắc nông thôn mới vùng cao và trên hết đưa tên miền cao nguyên trắng Bắc Hà nổi tiếng trong nước và quốc tế ngày một thu hút đông đảo du khách./.