Xác định xây dựng nông thôn mới là quá trình lâu dài, liên tục, chỉ có
điểm khởi đầu, không có điểm kết thúc, vì vậy ngay sau khi được công nhận xã
đạt chuẩn NTM vào năm 2014, xã Tà Chải đã tiếp tục triển khai nhiều giải pháp
nhằm giữ vững và nâng cao chất lượng, hiệu quả các tiêu chí NTM. Đồng thời, chỉ
đạo các địa phương đẩy mạnh xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu theo hướng bền
vững. Trước những thành tích đã đạt được, ngày
01/6/2022, Chủ tịch UBND tỉnh đã ký quyết định số 1136/QĐ-UBND công nhận xã Tà Chải đạt
chuẩn “Xã nông thôn mới nâng cao”.
Một góc NTM đổi thay ở Tà Chải
Xã
Tà Chải hiện có 775 hộ, 3.170 nhân khẩu, gồm 10 dân tộc anh em cùng chung sống
đoàn kết tập trung ở 6 thôn. Sau khi được công nhận xã đạt chuẩn NTM năm 2014,
xã Tà Chải đã tập trung chỉ đạo, tổ chức thực hiện tốt công tác duy trì và nâng
cao các tiêu chí đã đạt được. Thường xuyên tuyên truyền, làm tốt công tác huy
động mọi nguồn lực thực hiện 18 tiêu chí xây dựng xã NTM nâng cao; trong đó chú
trọng đầu tư xây dựng hệ thống cơ sở hạ tầng nông thôn, tập trung phát triển
sản xuất, nâng cao thu nhập, giảm nghèo bền vững, bảo vệ môi trường, xây dựng
hệ thống chính trị vững mạnh. Đến hết năm 2021, toàn xã đã cứng hoá được 100%
đường trục thôn, xóm, ngõ xóm được bê tông hóa, 100% các tuyến đường giao thông
nông thôn của xã được duy tu, bảo dưỡng thường xuyên đảm bảo xanh - sạch - đẹp;
hệ thống thủy lợi cơ bản đáp ứng yêu cầu sản xuất và đời sống xã hội, tỷ lệ
kênh mương kiên cố bê tông đạt 100%; tỷ lệ hộ được sử dụng điện lưới Quốc gia
đạt 100%; 03/03 trường học đạt chuẩn quốc gia; 98.9% số hộ có nhà ở đạt tiêu
chuẩn của Bộ xây dựng. Sản xuất nông nghiệp tiếp tục phát triển ổn định. Đến nay, thu
nhập bình quân đầu người trên địa bàn xã năm 2021 đạt 38,65 triệu
đồng/người/năm tăng hơn 1,2 lần so với năm 2016; tỷ lệ hộ nghèo của xã theo
chuẩn nghèo đa chiều giảm còn 1,99%, hộ cận nghèo 9,8%. Các hoạt động văn hóa,
văn nghệ, thể thao quần chúng được đẩy mạnh; Nhóm tiêu chí về văn hóa, xã hội,
môi trường, giáo dục, hệ thống chính trị của xã đều đạt chuẩn nâng cao theo quy
định; An ninh, trật tự xã hội tiếp tục được giữ vững và ổn định.
Đường làng, ngõ xóm sạch đẹp
Để giữ vững các tiêu chí và
xây dựng NTM nâng cao, chính quyền địa phương xã tăng cường phối hợp với các tổ
chức đoàn thể đã có những cách làm sáng tạo để tuyên truyền, vận động nhân dân
cùng đồng thuận hưởng ứng đóng góp tiền của, hiến đất, ngày công lao động để
đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng. Cùng với việc huy động các nguồn lực xã hội hóa,
các tổ chức, đoàn thể đã phối hợp với chính quyền khuyến khích bà con nhân dân
thi đua phát triển kinh tế, giảm nghèo bền vững; xây dựng các mô hình kinh tế
trang trại, phát triển du lịch cộng đồng. Đặc biệt, cơ cấu kinh tế từng bước có
sự chuyển dịch theo hướng tăng dần tỷ trọng công nghiệp - dịch vụ, nâng cao
chất lượng - hiệu quả sản xuất, nhất là các sản phẩm thế mạnh của xã như cây ăn
quả, rau an toàn, chăn nuôi, du lịch, dịch vụ... Công
tác y tế chăm sóc sức khỏe nhân dân đạt kết quả tốt, tỷ lệ người
dân tham gia BHYT hàng năm ngày một tăng. Hệ thống chính trị không ngừng được
củng cố và phát huy sức mạnh tổng hợp. Đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã ngày
càng hoàn thiện cả về chính trị, năng lực chuyên môn, tinh thần trách nhiệm và
kỹ năng vận động quần chúng. An ninh, trật tự xã hội tiếp tục được giữ vững và
ổn định. Phong trào thi đua chung sức xây dựng NTM được nhân dân và xã hội đồng
tình hưởng ứng mạnh mẽ, tạo ra sức lan tỏa lớn và thật sự mang lại hiệu quả thiết
thực đối với chương trình xây dựng NTM. Ông Vùi Văn Phù, Bí thư Chi bộ thôn Na
Thá, xã Tài Chải chia sẻ: Nông thôn mới nâng cao đòi hỏi rất nhiều tiêu chí mới
so với trước đây, đối với địa phương thì cũng rất là khó khăn nhiều cái. Thu
nhập của bà con thì khó khăn do dịch covid-19, người dân có trồng cấy được gì
cũng khó bán. Cái khó khăn nhất là vấn đề vệ sinh môi trường, trong các cuộc
họp thôn đều tuyên truyền vận động người dân giữ gìn vệ sinh đường làng ngõ
xóm…
Các nghệ nhân miệt mài dạy thế hệ trẻ làn điệu xòe truyền thống
Kinh tế phát triển là nền tảng để nâng cao đời sống vật chất, tinh thần
và mang lại sự hài lòng cho người dân. Gia đình anh Mai Nghĩa Cương ở thôn Na
Pắc Ngam, xã Tà Chải, đã có nhiều năm trồng mận Tam hoa với gần 200 gốc. Đặc biệt,
những năm gần đây được sự giúp đỡ của khuyến nông viên, vườn mận 2.000 m2 của gia đinh anh đều được chăm sóc, cải
tạo theo đúng quy trình, nhờ đó mận cho quả to, đều, sản lượng và chất lượng
được nâng lên rõ rệt. Có năm được mùa, được giá gia đình anh thu khoảng 170
triệu đồng từ bán quả mận. Nhận thấy hiệu quả từ cây mận Tam hoa mang lại nguồn
lợi kinh tế, nhất là Bắc Hà ngày càng thu hút khách du lịch đến tham quan, trải
nghiệm vườn mận, cách đây 2 năm gia đình anh Cương trồng thêm 5.000 m2 và
dự tính sẽ tạo thành vườn trải nghiệm và bán sản phẩm cho du khách. Từ đó, kinh
tế gia đình dần đi vào ổn định. Để vươn lên làm giàu, sẵn có vốn trong tay, anh Cương
đã đi tìm thuê đất của người dân trong thôn để mở xưởng làm nghề mộc. Bước đầu anh
Cương chỉ xây dựng một xưởng mộc nhỏ và bắt đầu từ việc làm những chiếc bàn,
ghế, kệ, bàn thờ có mẫu đơn giản. Nhưng dần dần, anh đã mở rộng quy mô nhà
xưởng, chịu khó học hỏi về phương pháp lựa chọn gỗ, về các mẫu thiết kế giường,
tủ, bàn, đồ nội thất hiện đại. Từ đó, xưởng mộc của anh Cương ngày càng có uy
tín, khách hàng ngày một nhiều. Nhờ vậy, quanh năm xưởng mộc nhà anh Cương làm
không hết việc, phải thuê thêm 3 - 5 thợ mộc, trả lương từ 5 - 6 triệu đồng cho
mỗi công nhân và mua thêm nhiều máy móc với kinh phí đầu tư trên 200 triệu
đồng, mở rộng thêm xưởng sản xuất, mỗi năm nghề mộc cho thu nhập trên 300 triệu
đồng. Quyết tâm, ý chí, nghị lực, không lùi bước trước khó khăn, mang lại
thành quả xứng đáng để người dân địa phương học tập noi theo. Anh Mai
Nghĩa Cương, thôn Na Pắc Ngam, xã Tà Chải tâm sự: Cái khó khăn đầu tiên để sản
xuất là vốn, trước cũng có vay của Ngân hàng chính sách để phát triển nghề mộc,
chế biến lâm sản. sau khi có vốn thì gia đình đầu tư trồng mận, mận dễ bán hơn
các loại nông sản khác, từ đó có động lực hơn để phát triển…
Anh Cương giới thiệu sản phẩm với khách hàng
Với mục
tiêu đưa địa phương hoàn thành xây dựng NTM nâng cao, Ban Chỉ đạo xây dựng NTM
xã Tà Chải đã tập trung xây dựng các mô hình cụ thể khai thác các tiềm năng thế
mạnh của địa phương để phát triển kinh tế. Đến nay, trên địa bàn xã đã hình
thành những mô hình hiệu quả như mô hình chăn nuôi gia cầm bản địa tại thôn Na Pắc Ngam, quy mô chăn nuôi trên
10.000 con/năm, doanh thu bình quân các hộ tham gia mô hình đạt khoảng 260
triệu đồng/năm; Mô hình chăn nuôi lợn đen bản địa của Công ty TNHH Anh Nguyên
tại thôn Na Kim, quy mô chuồng trại khép kín trên 5.000m2, quy mô
chăn nuôi 1.500 con/năm, doanh thu hàng năm đạt trên 10 tỷ đồng; Mô hình trồng
rau an toàn tại thôn Na Lo của Hợp tác xã rau quả sạch Bắc Hà, quy mô sản xuất
5.578,3m2, doanh thu bình quân 650 triệu đồng/ha/năm, thu nhập bình
quân người lao động tham gia đạt trên 58 triệu đồng/người/năm. Bên cạnh đó xã
còn phát triển cây ăn quả ôn đới, tổng diện tích trồng toàn xã đạt 147,7ha, trong
đó chủ yếu là mận Tam hoa 136,6ha, giá trị thu hoạch/ha mận đạt trên 300 triệu
đồng. Thông qua các mô hình đã giải quyết việc làm thường xuyên cho người lao
động trong độ tuổi tại địa phương. Bên cạnh đó xã còn phát
triển đa dạng các sản phẩm OCOP mang nét đặc trưng riêng của địa phương. Trứng
gà đen Bắc Hà, được công nhận sản phẩm OCOP năm 2020; Mận Tam Hoa sấy dẻo” và Cốm Na Lo được công nhận trong năm
2021. Các sản phẩm OCOP của xã đã bám sát các yêu cầu của chương trình, phù hợp
với thị trường, đáp ứng nhu cầu về sản phẩm đặc sắc, có chất lượng. Ngoài ra, trên
địa bàn xã còn có 02 hợp tác xã thành lập hoạt động theo Luật Hợp tác xã năm 2012 hoạt động
hiệu quả, gồm: Hợp tác xã Quang Tom có địa chỉ tại thôn Na Pắc Ngam; Hợp tác xã rau quả
sạch Bắc Hà, thôn Na Lo. Các HTX hoạt động sản xuất, kinh
doanh có liên kết theo chuỗi đạt hiệu quả; giải quyết việc làm cho 5 -10 lao
động địa phương, với mức thu nhập từ 5 - 6 triệu đồng/người/tháng. Chị Sải Thị
Bích Huế, Giám đốc HTX Quang Tôm, xã Tà Chải bày tỏ: Mình sinh ra và lớn lên
cùng với cây mận, những năm gần dây giá của quả mận nhỡ thường rất bấp bệnh.
Mình làm ra sản phẩm mận sấy dẻo này có thể bảo quản được lâu hơn, vận chuyển
xa hơn. Thời gian tới mình sẽ mở rộng thị trường để có thể tiêu thụ được số
lượng mận lớn hơn cho bà con địa phương…
Quy trình đóng gói sản phẩm mận sấy dẻo
Từ sự chung tay góp sức của
Nhân dân, xã Tà Chải đã huy động được gần 15 tỷ đồng để thực hiện các tiêu chí
NTM nâng cao. Trong đó, Nhân dân địa phương đóng góp xây dựng các công trình
phúc lợi trên 8 tỷ đồng, còn lại là các nguồn hỗ trợ từ ngân sách Trung ương,
tỉnh, huyện và xã. Cùng với đó, xã có
cảnh quan, không gian sống sáng - xanh - sạch - đẹp: Các khu dân
cư tập trung, khu vực công cộng của xã đã có kế hoạch và huy động nhân dân thực
hiện vệ sinh định kỳ 02 lần/tháng; không có hiện tượng xả nước thải, chất
thải rắn bừa bãi gây mất mỹ quan môi trường. Tất cả 13,59km/13,59km
đường giao thông nông thôn được bê tông hóa; trong đó các tuyến trục xã và
đường liên thôn được lắp đặt hệ thống điện chiếu sáng, 5/6 thôn thực hiện trồng
hoa tạo cảnh quan các tuyến đường của thôn. Đối với từng hộ gia đình đã thực hiện các biện pháp thu gom, phân loại chất thải rắn sinh
hoạt ngay tại nguồn; tham gia các hoạt động vệ sinh chung, thực hiện các quy
định về bảo vệ môi trường trong hương ước, quy ước, cam kết bảo vệ môi trường
đã quy định.
Sản phẩm cốm Na Lo được công nhận sản phẩm Ocop
Với việc
hoàn thành 18/18 tiêu chí của xã NTM nâng cao, trong tháng 6/2022, Chủ tịch
UBND tỉnh Lào Cai đã ký quyết định công nhận xã Tà Chải đạt chuẩn xã NTM nâng
cao năm 2021. Ông Sùng Quang Trung, Bí thư Đảng ủy xã Tà
Chải cho biết: Chúng tôi đã tăng cường tuyên truyền để nhân dân hiểu được xây
dựng NTM là phục vụ lợi ích của nhân dân. Do đó, đã được sự đồng tình ủng hộ từ
nhân dân. Để đạt được các tiêu chí thì nguồn lực đầu tư đóng vai trò hết sức
quan trọng. Tiếp theo chúng tôi sẽ xây dựng các diểm vui chơi tại cho các thôn
tại các nhà văn hóa để phục vụ nhân dân… Vấn đề vệ sinh môi trường là tiêu chí
khó nhất, chúng tôi đã giao cho các đồng chí Thường trực, chi hội các đoàn thể
phụ trách từng thôn. Hiện nay thì môi trường nông thôn đã được cải thiện. Riêng
vấn đề môi trường công nghiệp thì còn rất nhiều khó khăn vì nhiều dự án quy
hoạch chưa xong, nên việc thu gom sử lý chưa đảm bảo…
Các nhà vệ sinh mới được người dân xây dựng
Để xã
đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, cấp ủy, chính quyền xã Tà Chải đã có những
giải pháp tập trung tuyên truyền người dân thực hiện một số tiêu chí theo hướng
“dễ làm trước - khó làm sau”, như mở rộng đường liên thôn, vệ sinh môi trường…
Còn các tiêu chí về cơ sở vật chất cần có sự đầu tư lớn về kinh phí, xã mong
Nhà nước hỗ trợ. Cùng với đó, xã cũng đề nghị huyện, tỉnh kêu gọi đầu tư các mô
hình sản xuất lớn, hiệu quả, đồng thời hỗ trợ đưa lao động làm việc tại các
tỉnh và xuất khẩu lao động để nâng thu nhập cho người dân... Thời gian tới, xã Tà Chải tiếp tục thực hiện duy trì, nâng cao chất
lượng các tiêu chí xây dựng nông thôn mới nâng cao giai đoạn 2022-2025; tập
trung xây dựng xã đạt tiêu chí “Xã nông thôn mới kiểu mẫu” theo Bộ tiêu chí xã
nông thôn mới kiểu mẫu giai đoạn 2022-2025./.
Lê Hiếu
Trung tâm Văn hóa, TT – TT Bắc Hà